Один из старейших и уникальных медицинских вузов страны – Казахский Национальный медицинский университет им. С.Д. Асфендиярова в эти дни отметил свой 81-й день рождения! И вместе со всем Казахстаном КазНМУ празднует грандиозное событие в истории родного государства – 20-летие Независимости нашей республики. Свое традиционное ежегодное мероприятие – Дни университета, в которых приняли участие ученые-медики с мировым именем из 15 стран мира, представители вузов – партнеров КазНМУ. Министерства здравоохранения и Министерства образования и науки РК, медицинская общественность и ректоры высших учебных заведений страны, университет посвятил юбилею суверенной страны.
– Мы, врачи – это одна большая медицинская семья, в которой, вне зависимости от территориальных границ, вероисповеданий и убеждений, все говорят на одном языке – языке медицины, – открывая мероприятие, обратился к его участникам ректор КазНМУ, доктор медицинских наук, профессор, заслуженный деятель культуры Айкан Аканов. – Наше призвание – лечить людей и спасать им жизни, а наша задача – развивать медицинскую науку и готовить достойную смену врачей завтрашнего дня, которым должно быть по плечу поднимать качество образования, решать насущные проблемы здравоохранения, соответствовать требованиям медицинской практики и охраны здоровья XXI века. Дни нашего университета вылились в международную конференцию, в рамках которой три дня будут проходить «круглые столы», семинары, лекции, мастер-классы. Эту конференцию можно по праву назвать консилиумом: мы собрались, чтобы обсудить актуальные проблемы медицины и здравоохранения, дальнейшего совершенствования медицинского образования, расширения и укрепления нашего взаимодействия, передать наш опыт и знания будущим специалистам.
Стоит отметить, что международное сотрудничество в образовании, науке и медицинской практике, дальнейшая интеграция в мировое образовательное и научное пространство, повышение качества образовательного процесса – стратегический путь развития Казахского Национального медицинского университета. Вузом широко развивается международное партнерство, смело внедряются инновационные образовательные технологии. У КазНМУ уже 42 вуза-партнера из стран дальнего и ближнего зарубежья, в числе которых высшие учебные заведения России, Украины, Кыргызстана, Японии, Германии, Сингапура, Австрии. Его сотрудники и студенты участвуют в научно-исследовательских работах по международным программам и грантам, в международных конференциях, форумах и семинарах; проходят стажировки в ведущих зарубежных организациях образования и практического здравоохранения. Знаменательным стал и тот факт, что в нынешнем году, впервые в истории медицинских вузов страны, с курсом лекций КазНМУ посетили 100 всемирно известных визитинг-профессоров из 40 стран мира.
Поздравить ведущий медицинский вуз страны и принять участие в его праздничных и рабочих мероприятиях приехали 32 делегации, в том числе 24 – из-за рубежа. Это коллеги из Японии, Германии, Великобритании, Израиля, Турции, России, Украины, Армении, Таджикистана, Беларуси, Кыргызстана и Литвы.
Спикером первого дня конференции выступил ректор Назарбаев Университета Шигео Катсу. Он рассказал о реформировании образовательной системы Казахстана и роли Назарбаев Университета в повышении качества образования в стране, а также о перспективных планах по улучшению показателей республики в международном образовательном рейтинге.
Кстати, именно с Японией – родиной Шигео Катсу, у КазНМУ налажены наиболее крепкие связи. В частности, он тесно сотрудничает с Нагасакским Азиатско-Тихоокеанским университетом, с которым активно реализуются совместные программы в области медицины и образования, по обмену студентами, повышению квалификации сотрудников.
Дни университета были торжественно открыты в Зале Славы КазНМУ. Это своего рода сердце вуза, где размещена галерея портретов его легендарных выпускников и преподавателей, прославленных ученых, составивших целую плеяду блестящих врачей. Золотой фонд этой альма-матер просто уникален! Достаточно сказать, что Алма-Атинский медицинский институт – тогдашний КазНМУ – окончила половина всех министров здравоохранения Казахстана. Здесь учились Герои Советского Союза Маншук Маметова и Владимир Иванилов, шесть Героев Социалистического Труда, народный врач СССР Загипа Мадиева, академики Хамза Жуматов и Саим Балмуханов, генерал-лейтенант военно-медицинской службы России Борис Гайдар. Его кафедрами заведовали такие светила медицинской науки, как Александр Сызганов и Александр Полосухин, а первым ректором был назначен профессор Санжар Асфендияров – видный государственный и общественный деятель, ученый-историк, внесший важный вклад в развитие академической науки Казахстана, именем которого и назван университет.
За 81 год своего существования Казахский Национальный медицинский университет – кузница высокопрофессиональных врачей – выпустил более 60 тыс. медиков. Среди его выпускников 28 лауреатов Госпремии СССР и Казахстана, 82 заслуженных деятеля, 30 заслуженных врачей, около 20 академиков НАН РК и других стран. Они работают в ведущих клиниках Казахстана, 15 зарубежных стран, вносят достойную лепту в охрану здоровья населения нашей страны, развитие отечественного и мирового здравоохранения. И среди них немало тех, кто принимал и принимает активное участие в строительстве и обновлении суверенного государства. К примеру, его проректор Аман Дуйсекеев дважды избирался депутатом Парламента страны.
А патриархи отечественного здравоохранения – академики Торегельды Шарманов, Камал Ормантаев и Алшинбай Рахишев, которые заведуют кафедрами этого вуза, связывают с ним лучшие достижения медицины и здравоохранения страны, – приняли участие в этом звездном медицинском консилиуме.
На конференции было отмечено, что КазНМУ сегодня – флагман высшего медицинского образования страны, крупнейший научный, образовательный и учебный центр казахстанской и мировой медицины, передовой вуз инновационного типа, реализующий многопрофильные образовательно-научные программы. Он лидер в подготовке конкурентоспособных специалистов на международном уровне, в системе непрерывного профессионального образования, сильной научной школы, инноваций в здравоохранения и фармации. На 8 факультетах университета готовят по всем медицинским специальностям, здесь действуют 82 кафедры, работают две тысячи человек профессорско-преподавательского состава, и в их числе 7 академиков, 170 докторов наук, 448 кандидатов наук и 17 лауреатов Государственной премии РК.
Сегодня здесь обучаются 11 тыс. студентов; в том числе будущие медики из 17 стран мира.
– За последние годы в университете произошли кардинальные преобразования, – выступая от профессорско-преподавательского состава КазМНУ, подчеркнул заведующий кафедрой нормальной физиологии с курсом валеологии, д. м. н., профессор Александр Соколов. – В его корпусах проведен капитальный ремонт, улучшено оснащение учебно-научного процесса, обновлена материально-техническая база. Вся его территория охвачена зоной Wi-Fi, тысяча отличников учебы получили нетбуки. Все эти преобразования осуществляются под руководством ректора университета Айкана Аканова.
В стенах этого высшего учебного заведения создан мощнейший научно-образовательный комплекс. Его клиническими базами являются крупнейшие национальные и республиканские центры и научно-исследовательские институты. Они располагают современным оборудованием, высококлассными специалистами практически во всех сферах медицины. Впервые среди казахстанских медицинских вузов был образован Научно-исследовательский институт фундаментальной и прикладной медицины им. Б. Атчабарова, представляющий научно-образовательный и экспериментальный кластер КазНМУ. Он является базой подготовки нового поколения ученых-медиков и специалистов высшей квалификации. Введена в действие новая суперсовременная клиника внутренних болезней, призванная стать ведущей университетской клиникой Казахстана в области внутренней патологии; создан Центр практических навыков, аналогов которому нет в СНГ.
Примечательно и то, что на Днях университета состоялась торжественная церемония подведения итогов конкурса среди его профессорско-преподавательского состава «Лучший преподаватель КазНМУ». Его победителю – д. м. н., профессору, заведующему кафедрой коммунальной гигиены и гигиены детей и подростков с курсом гигиены труда Борису Неменко впервые в истории вузов была вручена премия в один миллион тенге!
– Здоровье нации – это стратегический вопрос и бесценное богатство, – подчеркнул Айкан Аканов. – Важнейшими задачами предстоящего десятилетия Глава государства Нурсултан Назарбаев обозначил улучшение качества и уровня жизни всех граждан Казахстана, создание необходимых условий для увеличения численности населения страны к 2020 году на 10%. Поэтому инновации в сфере диагностики и прогнозирования болезней, экспериментальная медицина и биология являются одной из главных составляющих в научно-образовательном пространстве нашего университета. В 2010 году КазНМУ присоединился к Болонскому процессу. Это означает, что перед нашими студентами и профессорско-преподавательским составом открываются новые горизонты и возможности интеграции в европейское образование, переход на подготовку медицинских кадров, соответствующих мировым эталонам образования и науки.
Медицина жұлдыздарының консилиумы
ҚазҰМУ – еліміздегі жоғары медициналық білім берудің
бетке ұстары
Еліміздегі ең көне әрі бірегей медициналық ЖОО бірі – С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті бұл күндері өзінің 81 жылдық мерейтойын атап өтті! Әрі бүкіл Қазақсан халқы туған еліміздің тарихындағы маңызы орасан зор оқиға – республикамыздың Тәуелсіздігінің 20 жылдығын мерекелеуде. Өзінің жыл сайынғы дәстүрлі іс-шарасы – Университет күндерін университет егеменді еліміздің мерейтойына арнады, оған әлемнің 15 елінен келген дүние жүзіне танымал медицина ғалымдары, ҚазҰМУ-дың ЖОО-серіктестерінің, ҚР Денсаулық сақтау министрлігі мен Білім және ғылым министрлігінің өкілдері, медициналық қоғам және еліміздегі жоғары оқу орындарының ректорлары қатысты.
– Біз, дәрігерлер – территориялық шекараларға, діни сенім мен нанымға қарамастан, бір тілде – медицина тілінде сөйлейтін үлкен медициналық отбасы болып табыламыз, – деп бастады өз сөзін іс-шараның ашылуында ҚазҰМУ ректоры, медицина ғылымдарының докторы, профессор, мәдениетке еңбегі сіңген қайраткер Айқан Ақанов қатысушылар алдында. – Біздің борышымыз – адамдарды емдеу және олардың өмірін сақтап қалу, ал біздің міндетіміз – медицина ғылымын дамыту және білім сапасын жақсарту қолынан келетін, денсаулық сақтау саласының өзекті мәселелерін шеше алатын, XXI ғасырдағы медицина тәжірибесінің әрі денсаулық сақтаудың талаптарына сай болатын ертеңгі күннің беделді дәрігерлерін дайындау. Біздің университет күндері халықаралық конференцияға айналып отыр, оның аясында үш күн бойы «дөңгелек үстелдер», семинарлар, дәрістер, мастер-кластар өткізіледі. Бұл конференцияны консилиум деп атау артықтық етпейді: біз мұнда медицина және денсаулық сақтау салаларының өзекті мәселелерін талқылау үшін, медицина білімінің әрі қарай жетілуін, біздің ынтымақтастығымыздың кеңеюі мен нығаюы үшін, болашақ мамандарға өз тәжірибеміз бен білімімізді беру мақсатында жиналып отырмыз.
Білім, ғылым және медициналық тәжірибедегі халықаралық ынтымақтастық, әлемдік білім мен ғылыми кеңістіктің әрі қарай ықпалдасуы, білім беру процесі сапасының артуы – Қазақ ұлттық медицина университетінің дамуының стратегиялық жолы екендігін атап өту қажет. ЖОО халықаралық серіктестікті кеңінен дамытуда, инновациялық білім беру технологияларын батыл енгізуде. Қазірдің өзінде ҚазҰМУ-дың алыс және жақын шетелдерден 42 ЖОО-серіктестері бар, олардың қатарында Ресейдің, Украинаның, Қырғызстанның, Жапонияның, Германияның, Сингапурдың, Австрияның жоғары оқу орындары бар. Университеттің қызметкерлері мен студенттері халықаралық бағдарламалар мен гранттар бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарына, халықаралық конференцияларға, форумдар мен семинарларға қатысады; шетелдік алдыңғы қатарлы білім беру мен тәжірибелік денсаулық сақтау ұйымдарында сынақ мерзімдерінен өтеді. Биылғы жылы еліміздегі медициналық оқу орындарының тарихында өз дәрістерінің курсымен ҚазҰМУ-ға әлемнің 40 елінен әлемге танымал 100 визитинг-профессорлардың келуі де маңызды оқиға болды.
Еліміздегі алдыңғы қатарлы медициналық оқу орнын құттықтап, оның мерекелік және қызметтік іс-шараларына қатысу үшін 32 делегация келді, олардың 24-і – шетелден ат терлетіп келген. Бұл Жапониядан, Германиядан, Израильден, Түркиядан, Ресейден, Украинадан, Армениядан, Тәжікстаннан, Беларусиядан, Қырғызстаннан және Литвадан келген әріптестеріміз.
Конференцияның алғашқы күнінің спикері болып Назарбаев Университетінің ректоры Шигео Катсу сөз алды. Ол Қазақстанның білім беру жүйесінің реформалануы және еліміздегі білім сапасын арттырудағы Назарбаев Университетінің орны туралы, сондай-ақ, халықаралық білім рейтингісінде республикамыздың көрсеткіштерін жоғарылату жөніндегі болашағы мол жоспарлар туралы айтып берді.
Айтпақшы, дәл Жапониямен – Шигео Катсудың отаны мен ҚазҰМУ арасында берік қатынас орналасқан. Атап айтқанда, университет Нагасаки Азия-Тынықмұхит университетімен тығыз байланыста, яғни медицина және білім беру саласында, студенттермен алмасу, қызметкерлердің біліктілігін арттыру бойынша бірлескен бағдарламаларды белсенді түрде жүзеге асыруда.
Университет күндері салтанатты түрде ҚазҰМУ Даңқ залында ашылды. Бұл орын ЖОО-ның жүрегі деп саналады, мұнда университеттің аты аңызға айналған түлектерінің және оқытушыларының, тамаша дәрігерлердің ерен жүйріктерін жасаған атақты ғалымдардың портреттер галереясы орналасқан. Бұл альма-матердің алтын қоры өте ерекше! Алма-Ата медицина институтын – сол кездегі ҚазҰМУ – Қазақстанның денсаулық сақтау министрлерінің жартысы бітіріп шыққанын айтудың өзі де жеткілікті. Мұнда Кеңес Одағының Батырлары Мәншүк Мәметова және Владимир Иванилов, Социалистік еңбектің алты батыры, КСРО халық дәрігері Зағипа Мәдиева, академиктер Хамза Жұматов және Саим Балмұханов, Ресейдің әскери-медицина қызметінің генерал-лейтенанты Борис Гайдар оқыған. Оның кафедраларын Александр Сызғанов және Александр Полосухин сынды медицина ғылымының данышпандары басқарған, ал алғашқы ректор болып профессор Санжар Асфендияров тағайындалды – көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, Қазақстанның академиялық ғылымының дамуына маңызды үлес қосқан тарихшы ғалым, әрі оның құрметіне университет аталған.
Өзінің 81 жылдық тарихында Қазақ Ұлттық медицина университеті – жоғарыкәсіптік дәрігерлердің ұстаханасы – 60 мыңнан астам медицина қызметкерлерін даярлап шығарды. Оның түлектері арасында КСРО және Қазақстанның мемлекеттік сыйлықтарының 28 лауреаты, 82 еңбегі сіңген қайраткер, 30 еңбегі сіңген дәрігер, өзге елдердің және ҚР ҰҒА-ның шамамен 20 академигі бар. Олар қазақстанның алдыңғы қатарлы клиникаларында, 15 шет елдерде, республика халқының денсаулығын қорғауға, отандық және әлемдік денсаулық сақтау саласына айтарлықтай үлес қосуда. Әрі олардың арасында егеменді еліміздің құрылуына және жаңаруына белсенді қатысқандар және қатысып жүргендер де аз емес. Мысалы, университет проректоры Аман Дүйсекеев еліміздің Парламенті депутаттығына екі рет сайланған.
Ал отандық денсаулық сақтаудың ақсақалдары – аталған университеттің кафедраларын басқарып отырған академиктер Төрегелді Шарманов, Камал Ормантаев және Алшынбай Рақышевтар осы медициналық жұлдызды консилиумға қатысты, олар онымен еліміздегі медицинаның және денсаулық сақтаудың ең жақсы жетістіктерін байланыстырып отыр.
Конференцияда ҚазҰМУ бүгінгі таңда – еліміздегі жоғары медициналық білім берудің бетке ұстары, қазақстандық және әлемдік медицинаның ірі ғылыми, білім беру және оқу орталығы, көпсалалы ғылыми-білім беру бағдарламаларын жүзеге асыратын инновациялық үлгідегі алдыңғы қатарлы ЖОО екендігі де аталып өтті. Ол халықаралық деңгейдегі бәсекеге қабілетті мамандарды әзірлеуде, үздіксіз кәсіптік білім беру саласында, мықты ғылыми мектеп, денсаулық сақтау мен фармациядағы инновацияларды дайындауда көшбасшы болып табылады. Университеттің 8 факультетінде медицинаның барлық мамандықтары бойынша мамандар дайындалады, мұнда 82 кафедра жұмыс істейді, екі мың профоссорлар-оқытушылар құрамы қызмет атқаруда, олардың ішінде 7 академик, 170 ғылым докторы, 448 ғылым кандидаты және ҚР Мемлекеттік сыйлығының 17 лауреаты бар.
Бүгін мұнда 11 мың студент білім алуда; оның ішінде әлемнің 17 елінен келген болашақ медицина қызметкерлері де бар.
– Соңғы жылдары университетте түбегейлі өзгерістер болды, – деді ҚазҰМУ профессорлар-оқытушылар құрамы атынан сөз сөйлеген валеология курсымен қалыпты физиология кафедрасының меңгерушісі, м.ғ.д., профессор Александр Соколов. – Оның ғимараттарына жөндеу жұмыстары жасалды, оқу-ғылым процесінің жабдықтауы жақсарды, материалдық-техникалық база жаңартылды. Оның барлық территориясында Wi-Fi аумағымен қамтылған, мың оқу озаттары нетбук алды. Осы өзгерістердің барлығы университет ректоры Айқан Ақановтың басшылығымен іске асырылуда.
Аталған оқу орнының қабырғаларында аса ірі ғылыми-білім беру кешені құрылды. Оның клиникалық базалары болып өте ірі ұлттық және республикалық орталықтар және ғылыми-зерттеу институттары табылады. Олар медицинаның дерлік барлық саласы бойынша заманауи жабдықтармен, жоғары сапалы мамандармен қамтылған. Қазақстандық медициналық оқу орындары арасында алғаш рет Б.Атшабаров атындағы іргелі және қолданбалы медицина ғылыми-зерттеу институты ашылды, ол ҚазҰМУ-дың ғылыми-білім беру және тәжірибе кластерін ұсынады. Институт медицинаның ғылыми қызметкерлерінің және біліктілігі жоғары мамандардың жаңа ұрпағын дайындау базасы болып табылады. Ішкі ағзалар ауруларының су жаңа заманауи клиникасы іске қосылып, ішкі патология саласындағы Қазақстанның алдыңғы қатарлы университеттік клиникасы атануда; ТМД елдерінде оған ұқсасы жоқ тәжірибелік дағдылар орталығы құрылды.
Есте қаларлығыУниверситет күндерінде профессорлар-оқытушылар құрамы арасында өткен «ҚазҰМУ-дің үздік оқытушысы» байқауын қорытындылау салтанатты рәсімінің өтуі. Оның жеңімпазына – м.ғ.д., профессор, коммуналдық гигиена және балалар мен жасөспірімдер гигиенасы кафедрасының меңгерушісі еңбек гигиенасы курсымен Борис Неменкоға ЖОО тарихында алғаш рет бір миллион теңге сыйлық тапсырылды!
– Ұлттың саулығы – бұл стратегиялық мәселе және баға жеткісіз байлық, – деп атап айтты Айқан Ақанов. – Алдымыздағы онжылдықтың маңызды міндеттерін Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстанның барлық азаматтарының өмірінің сапасы мен деңгейін көтеру, 2020 жылға қарай еліміздегі халық санын 10% арттыру үшін қажетті жағдайларды жасау деп атап көрсетті. Сондықтан ауруларды анықтау және болжау саласындағы инновациялар, тәжірибелік медицина және биология біздің университеттің ғылыми-білім беру кеңістігінің негізгі құрамының бірі болып табылады. 2010 жылы ҚазҰМУ Болон процесіне қосылды. Бұл біздің студенттеріміз бен профессорлар-оқытушылар құрамының алдынан еуропалық білімге ықпалдасудың жаңа белестері мен мүмкіндіктері ашылғанын, білім мен ғылымның әлемдік үлгісіне сәйкес келетін медицина кадрларын дайындауға ауысу мүмкіндігінің туындағанын білдіреді.