Жариялану этикасы

«Вестник КазНМУ» журналының редакциясы мен редакциялық алқасы және редакциялық алқасы (бұдан әрі – журнал) өз жұмысында халықаралық қоғамдастық қабылдаған жарияланым этикасы қағидаттарына сүйенеді: Жарияланым этикасы кодексі, 971-баптар. -984 Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі, Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстан Республикасының «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» Заңы, «Ғылым туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 3 тарауы, және сондай-ақ беделді халықаралық журналдар мен баспалардың тәжірибесін ескеру.

Әділетсіз жариялау әрекеттерін (плагиат, жалған ақпарат беру және т.б.) болдырмау үшін редакциялық алқаның, редакция алқасының әрбір мүшесі, автор және рецензент этикалық нормалар мен ережелерді сақтауға, сондай-ақ олардың бұзылуына жол бермеу шараларын қабылдауға міндетті. Егер шығармаларды қарау барысында дәйексіз мәліметтер, плагиат, бұрын жарияланған еңбектердің қайталануы, олардың аудармалары және басқа да жайттар анықталса, мақала жарияланымнан алынып тасталады. Ғылыми басылымдардың этика нормаларын сақтау авторлардың зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарын қамтамасыз етуге, жарияланым сапасын жақсартуға және авторлық құқық материалдарын жеке тұлғалардың мүдделеріне заңсыз пайдалануды болдырмауға көмектеседі.

Осы ережеде пайдаланылатын негізгі терминдер

Ғылыми басылым этикасы – ғылыми басылымдарды жасау, тарату және пайдалану процесінде авторлардың, рецензенттердің, редакторлардың, баспагерлер мен оқырмандардың қарым-қатынасындағы кәсіби мінез-құлық нормаларының жүйесі.

Редактор – баспаға материалдарды дайындайтын, сондай-ақ ғылыми басылымдардың авторларымен және оқырмандарымен байланысын қамтамасыз ететін ғылыми журналдың немесе баспаның өкілі.

Автор – ғылыми зерттеу нәтижелерін жариялауды жасауға қатысатын адам немесе адамдар тобы (авторлар тобы).

Рецензент – ғылыми журналдың немесе баспаның атынан әрекет ететін және авторлық құқықпен қорғалған материалдардың жариялану мүмкіндігін анықтау мақсатында оларға ғылыми сараптама жүргізетін сарапшы.

Баспагер – ғылыми басылымды шығаратын заңды немесе жеке тұлға.

Оқырман – жарияланған материалдармен танысқан кез келген адам.

Редакция – басылымға шығармаларды іріктеу, дайындау және бағалауда редакцияға көмектесетін ықпалды адамдар тобынан құрылған кеңесші орган.

Қолжазба – автордың редакцияға жариялауға ұсынылған, бірақ жарияланбаған шығармасы.

Ғылыми мақала – автордың аяқталған және жарияланған жұмысы.

Плагиат – біреудің ғылым немесе өнер туындысының, біреудің идеяларының немесе өнертабыстарының авторлығын қасақана заңсыз иемдену. Плагиат авторлық құқық пен патенттік заңдарды бұзу болуы мүмкін және сол себепті заңды жауапкершілікке әкелуі мүмкін.

Ғылыми басылым авторын басшылыққа алуы тиіс этикалық принциптер

Мақаланың журналдың редакциялық алқасының қарауына ұсынылуы оның автордың (авторлар тобының) бұрын еш жерде жарияланбаған жаңа ғылыми нәтижелерін қамтитынын білдіреді.

Авторлар қолжазбаның берілген мәтіні үшін жеке жауапты екенін білуі және келесі принциптерді сақтауы керек:

2.1. Жасалған жұмыстың сенімді нәтижелерін және зерттеуді объективті талқылауды қамтамасыз ету.

2.3. Қолжазбада ұсынылған зерттеу нәтижелері тәуелсіз және түпнұсқа жұмыс екеніне көз жеткізіңіз. Басқа адамдардың шығармаларының үзінділерін және/немесе басқа авторлардан алынған мәлімдемелерді пайдаланған жағдайда мақалада авторды және түпнұсқа дереккөзді міндетті түрде көрсете отырып, библиографиялық сілтемелер болуы керек. Кез келген нысандағы плагиат (қалыпталмаған дәйексөздер, басқа біреудің зерттеу нәтижелеріне құқықтарды иемдену) этикаға жатпайды және қабылданбайды.

2.4 Автор жарияланған жұмысында елеулі қате немесе дәлсіздік байқаса, редакцияға дереу хабарлауға және қатені жоюға немесе түзетуге көмек көрсетуге міндетті.

2.5 Қолжазбаның жазылуына елеулі үлес қосқандардың барлығы авторлардың бірі ретінде көрсетілуі керек. Автор (бірінші) барлық бірлескен авторларды мақаланың соңғы нұсқасымен таныстыруы, олардың мақұлдауын және оны жариялауға жіберуге келісімін алуы керек. Мақалада аталған барлық авторлар мақаланың мазмұнына жауапты болуы керек.

2.6 Мақаланы тек «Вестник КазНМУ» журналына қарауға жіберу. Бұл принципті сақтамау жариялау этикасын өрескел бұзу болып саналады және мақаланы рецензиядан алып тастауға себеп болады.

Рецензент қызметіндегі этикалық принциптер

Рецензент авторлық құқық материалдарына ғылыми сараптама жүргізеді. Оның әрекеті келесі принциптерге сәйкес бейтарап болуы керек:

3.1. Рецензия авторға мақала мәтінінің сапасын жақсартуға, ал редакциялық алқа басылым туралы шешім қабылдауға көмектесуі керек.

3.3. Қарау үшін алынған кез келген қолжазба құпия құжат болып табылады.

3.4. Рецензент объективті болуы керек және өз пікірін анық және негізді білдіруі керек.

3.5. Сарапшы ақпаратты пайдаланбауы керек

3.6. Рецензент мақаламен байланысты кез келген авторлармен немесе ұйымдармен бәсекелестік, ынтымақтастық немесе басқа қатынастардан туындаған мүдделер қақтығысы болған жағдайда қолжазбаны қарауға қабылдамауы керек.

Редакторлар мен редакциялық алқаның кәсіби этикасының принциптері

Журналдың редакциялық алқасының мүшелері өз қызметінде авторлық шығармаларды жариялауға жауапты, бұл келесі іргелі принциптерді сақтау қажеттілігін туындатады:

4.1 Редактор мен редакция ұжымы журналда жарияланған барлық нәрсеге жауапты болуы керек.

4.2 Жариялау туралы шешім қабылдағанда журналдың редакторлары ұсынылған деректердің сенімділігін және қарастырылып отырған жұмыстың ғылыми маңыздылығын басшылыққа алады.

4.3 Редакция қызметкерлері бас тартатын немесе қабылдайтын мақалаларға қатысты мүдделер қақтығысы болмауы керек.

4.4 Журналға жіберілген мақалалардың қайсысының жарияланымға қабылданатынын, қайсысының бас тартылатынын шешуге журналдың редакциясы жауапты.

4.5 Редакция қызметкерлері ақпаратты плагиат деп санауға жеткілікті негіздер болған жағдайда оны жариялауға рұқсат бермеуі керек.

4.6 Журналдың редакциясы мен редакциялық алқасының мүшелері рецензенттерге қатысты фамилиялар мен басқа да мәліметтердің құпиялылығын қамтамасыз етуі тиіс.

Құпиялылық

5.1 Жарияланбаған материалдармен жұмыс істеу кезінде редакциялық алқаның барлық мүшелері ақпаратты қорғау саласындағы іргелі құжаттардың, атап айтқанда авторлар мен рецензенттердің жеке деректерінің талаптарын сақтауы керек.

5.2 Сараптамаға ұсынылған қолжазба құпиялылық қасиеті бар құжат ретінде қарастырылуы керек.

Мүдделер қақтығысы

6.1 Редакторлар мен редакциялық алқа қолжазба авторларынан бар бәсекелес мүдделерді ашуды талап етуге міндетті. Жарияланғаннан кейін мүдделер қақтығысы анықталса, редакциялық алқа тиісті түзетулердің жариялануын қамтамасыз етуге жауапты.

6.2 Журналдың редакциялық алқасы мүшелерінің авторлардың бірімен бәсекелестік қарым-қатынасы, ынтымақтастығы және байланысы нәтижесінде мүдделер қайшылығы туындаған жағдайда қолжазба қайшылықты шешу үшін тәуелсіз сарапшының қарауына ұсынылады.

6.3 Рецензенттер мүдделер немесе жеке мүдделер қайшылығы туындаған жағдайда қолжазбаларды қарауға және бағалауға қатыспауы керек.

6.4 Ұсынылған қолжазбаға немесе жарияланған мақалаға этикалық шағым бергенде, бас редактор беделді журналдардың тәжірибесіне сүйене отырып, шара қолдануы керек. Этикалық емес мінез-құлық туралы кез келген хабарлама ескіру мерзімінсіз қаралуы керек. Факті расталған жағдайда тиісті түзетулер, теріске шығарулар немесе кешірім сұраулар жарияланады.

Жаңалықтар

Все


Видео


Фото

Научно-практический медицинский журнал Вестник КазНМУ

Научные публикации, статьи, доклады, рефераты, диссертации, новости медицины, исследования в области фундаментальной и прикладной медицины, публикации журнала "Вестник КазНМУ" и газеты "Шипагер".


ISSN

ONLINE ISSN 2524 - 0692

PRINT ISSN 2524 - 0684


Полезные базы данных

Google Scholar Elibrary.ru Cyberleninka


О журнале

Описание журнала Редакция журнала СМИ о нас Рекомендуемые издания


Индекстелген

С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті

© 2021 ҚазҰМУ