БЕДЕУЛІГІ БАР ӘЙЕЛДЕРДІҢ ГЕМОСТАЗЫНЫҢ БҰЗЫЛЫСЫ

УДК 618. 177-0-8-07

М.Г.  Жуматова

С.Д Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Бұл мақалада әйелдер бедеулігімен гемостаз көрсеткіші зерттеу көрсетілген. Есепке алынады,гемостаз көрсеткішін зерттеу бедеулігі бар әйелдерде маңызды компаненттердің бірі болады,сонымен қатар ЭКҰ бағдарламасына дайындалады.Гемостаз бұзылыс коррекциясы науқастардың ЭКҰ бағдарламасына дайындалуына қажет.

Эндокринологияда, гинекология, андрология және басқа да ғылымдарда бедеулік ең өзекті мәселелердің бірі болып табылады (3,4).Ерлі- зайыптылырдың бедеулігіне психологиялық,  физикалық, социалдық жағдай әсер етеді.

Бұзылыстың себебіне әр түрлі факторлар әсер етуі мүмкін. Ерлі-зайыптылар емді толығымен қабылдамастан бұрын экстракорпаральды ұрықтандыру бағдарламасына ауысып кетеді. Кейде ұрық имплантациясы сәйкес келмейді.Оның бip  негізгі себебі гемостаз бұзылысы мен организмдегі аутоиммундық процесс болып табылады. Бірақ, эмбрионның имплантациясы жатырға пайда болмайды. Бедеулікте спецификалық және спецификалық емес антиденелер пайда болуы мүмкін (1,2), сонымен қатар волчанка антикогулянт және созылмалы гонодотропинге антидене түзілуі мүмкін.

Зерттеу жұмысының мақсаты:

Бедеулікпен сырқаттанатын әйелдердің гемостаз жүйесінің бұзылысын анықтау.

Зерттеу материалдары мен әдістері

Бақылауда 38 әйел  20-37 жас  аралығында (орташа жас  27,5  ± 5,3) репродуктивтіқ медицина институтта зерртелген, оларда бедеуліктің әртүрлі  генезі аңықтаған. Бедеулік уақыты орташа есеппен  4,7±  1,5 жыл. Клиникалық зерттеу жүргізілді және гемостаз көрсеткіштері тексерілді, хорионикалық  гонодотропинге антиденелер және волчанка  антикогулянт   тексерілді.

Зерттеу жұмысының нәтижелрі:

Біріншілік бедеулік 21% әйел-науқаста (n=8), екіншілік – 79% (n=30) болған. 80%-дан  қоп науқастарда бедеулікке  2 ден 5 фактордан себебебтесті.

Барлық  тексерушілерде 78%- да  түтікті-перитонеальды фактор аңықталған, ерлер бедеулігі — 39,9 % жұптарда, эндокриндік – 35% науқастарда. Сперматогенез  бұзылысы 1- 2 дәрежеде болған.

8 науқастың анамнезінде  ЭКҰ (экстракорпоральды урықтандыру)    және эмбрион жүктемесін жасатқан. Оларда  2 науқаста   ЭКҰ және ПЭ жүктемесі жедел босанумен  (кесір тілігі) аяқталды, басқаларында жүктілік болған жоқ.

Соматикалық ауруларды зерртегенде 9 науқаста асқазан-ішек жолдарының ауруы анықталды (23,6%), 1 науқас-әйелде  митральді қақпақша пролапсы бала кезінде диагностикаланған.

14 науқаста (36,8%) қалқанша безінің қүрлысының өзгерістері байқалған. Олардың  4-де ( 28,5%)  гипоплазия, ал 10 (71,5%) – қалқанша без  гиперплазиясы анықталды.  Субклиникалық гипотиреозбен өтетін қалқанша безі  функциясының төмендеуі  7  науқаста болды, ал 1 науқаста клиникалық манифесттік  гипотиреоз байқалды.  2 науқаста  глюкозаға  толеранттылық бұзылысы анықталды . Бірыңғай гиперандрогения  1 науқаста байқалған, бірыңғай гиперпролактинемияда  1 науқаста болды. Гормональдық  бұзылыстар  бар барлық зерттелген науқастарға гормональді коррексиясы өткізілді.

Гемостаз жұйесің зерртегенде  32,9 % науқаста  гемостаз көрсеткіші бұзылғаны анықталды. РКМФ деңгейі (қалыпта 3,38-4,0 мг/100 мл) шамасында  6,1±0,82 мг/100 мл), ол көрсеткіш 37% науқаста жоғарлаған.  Фибриноген деңгейі (қалыпта 2-4,0 г/л)  4,9±0,52 г/л шамасында боған. Шамасына қарай гиперфибириногенемия және шамасына қарай тромбинемия қанағысында  59, 9% -да  кездесті, ауыр дәрежедегі гиперфибириногенемия  және ауыр дәрежедегі тромбинемия  41,1 % науқаста кездесті.  42,4%-зында  науқастарда    тромбоциттердің гиперагрегациясы  аңықталған.  27,2%-да  шамасына қарай, 15,2%-да  айқын тромбоциттердің гиперагрегациясы анықталды.

Волчанка  коагулянт  2 науқаста көрінді, хориогоникалық гонадотропинге антидене  5 науқаста (13,1%) анықталды. Сонымен, гемостазды  зерттеу бедеулігі бар науқастарға  негізгі  компонент болып табылады, ұткені зертеллгендін жартысында ( 32,9 %) гемостатикалық бұзылыстар  байқалды. Үш науқаста сол бұзылыстар  ауыр дәрежеде  анықталды.

Осы мәліметке сүйене, гепаринмен төменмолекулалы  антикоагулянтық  терапия жүргізілді. Тромбоциттер  гиперагрегациясында емі ацетилсалицил қышқыл препаратымен жүргізілді. Көп жағдайда тромбоАсс, кардиомагнил, аспирин-кардио қолданылды. Глюкокортикоидтық препараттар (дексаметазон, метипред) қанда волчанка  антикоагулянт,  хориогоникалық гонадотропинге антидене анықталса ғана тағайындалды .  Емдеу курсынан кейін науқастарда гемостаз көрсеткіші қалпына келді.

Қортындысы:

1.Гемостазды  зерттеу бедеулігі бар науқастарға  негізгі  компонент болып табылады, ЭКҰ бағдарламасына да дайындық болды.

2.Гемостаз бұзылысының коррекциясы науқастарға  ЭКҰ

бағдарламасы үшін қажет .