С.Ж.Асфендияров атындағы ҚазҰМУ-нің
шет тілдер кафедрасы
Шет тілдер кафедрасы 1934 жылы құрылды. Кафедраның бірінші меңгерушісі – тіл маманы Кенесбаев Смет Кенесбаевич (1934-1936) 1907ж. туылған, ұлты қазақ. Философия ғылымдарының докторы, профессор (1945), ҚазССР ҒА-ның академигі. 1931ж. Ленинградтағы Шығыс институтын тіл маманы-этнограф мамандығы бойынша бітірді. 1933 жылдан 1936 жылға дейін ҚазМИ шет тілдер кафедрасының меңгерушісі болып жұмыс істеді.
Шет тілдер кафедрасын Г.И. Курмангалиев (1938-1940), Т.И. Погребинская (1940-1950), Е.Г. Шведова (1951-1966), М.Ш. Құрманова (1966-1974), Р.Ф. Исаева (1974-1975), Ш.И. Исабекова (1976-1978), С.К. Абдығаппарова (1987-1995), К.Т. Кешелева (1995-1998) меңгерді. 1998 жылдан университет ұжымы Ғылыми кеңесінің шешімі бойынша жалпытеориялық курсы бар орыс тілі және латын тілі бар шет тілдер кафедралары біріктірілді. Кафедраны профессор С.Е. Тлегенова меңгерді (1998-2006).
2006 жылы 4 қыркүйек айында университет Ғылыми кеңесінің № 917 бұйрығы бойынша жаңадан шет тілдер кафедрасы құрылды. Кафедраның меңгерушісі болып, Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау үздігі, педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Сулейменова Оран Яхметовна тағайындалды.
О.Я. Сулейменова 1971 жылы Алматы педагогикалық шет тілдер институтының (қазіргі Абылайхан атындағы ҚазХҚжәнеӘТУ) бітірген, ҚазҰМУ-де 1974 жылдан қызмет етеді. Педагогикалық өтілі 42 жыл. 1986 жылдан 1991 жылға дейін шет ел студенттеріне арналған дайындық бөлімінде деканның орынбасары, 1991 жылдан 1994 жылға дейін шет ел студенттеріне арналған дайындық бөлімінің деканы болып қызмет істеді. Университеттің ғылыми кеңесінің, Қазақстан Республикасының неміс тілі пәні оқытушылары Ассоциациясының және Гёте институтының ғылыми одағының мүшесі, әлеуметтік-гуманитарлық пәндердің жалпы білім беру комитететі төрағасының орынбасары, студенттерден, магистраннтардан және резиденттерден емтихан қабылдау комиссиясының төрағасы. Университеттің күміс медалі, «ҚазҰМУ-нің еңбек сіңірген қызметкері» атағы бар. Ал 2013 жылы Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігінің «Ыбырай Алтынсарин» төс белгісімен марапатталды. Қазақстан Республикасы неміс тілі пәні оқытушыларының 5-ші, 6-шы, 7-ші, 8-ші, 9-шы, 10-шы, 11-ші және 12-ші съездеріне қатысты. Гете институтында біліктілігін жоғарлатқаны үшін 7 сертификат берілді.
2004 жылы педагогика ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін «Қазақ және неміс халықтарының дәстүрлі мәдениетіндегі сабақтас этнопедагогикалық идеялардың дамуы (тарихи-салыстырмалы аспект)» тақырыбына диссертация қорғады.
92 астам ғылыми еңбектері бар, шет тілдерінен Типтік оқу бағдарларын ( Алматы, 1999 ж., Астана, 2003ж.), 3 оқу әдістемелік құралдарын дайындады.
2005-2011 жж. «Шет тілін оқытудағы инновациялық технология», «Ғылыми ізденудің метологиясы», «шет тілін оқытуда видеоматериалдарды қолдану» тақырыптары бойынша ҚазХҚжӘТУ біліктілігін жоғарлатты.
Кафедра штаты 29 қызметкерлерден, оның ішінде 1 доцент, 7 аға оқытушылар, 15 оқытушылар және 2 оқытушы-стажер және 4 лаборанттардан тұрады.
Кафедра оқытушылары университеттегі барлық факультеттерінің I, II курс студенттерін, магистранттар мен резиденттерді ағылшын, неміс тілдерінде оқытады. Кафедрада кәсіби шеберліктерін таныта отырып доцент О.Я. Сулейменова, аға оқытушылар: А.А. Садыкова, С.Х. Сағантаева, И.В. Лозенко, А.К. Еленова, Г.М. Бикташева, З.М. Мезгілбаева, Г.А. Қайбалдиева, оқытушылар, З.Т. Ұлтанбекова, А.А. Бижанова, С.Т. Салпебаева кафедрада оқу- әдістемелік, тәрбие және ғылыми-зерттеу жұмыстарын өткізеді, университеттік, республикалық және халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияларға баяндамаларымен белсенді түрде қатыса отырып, тәрбиелік іс-шараларды факультеттік, жалпыуниверситеттік деңгейде көңілдегідей, бастамашылық ықыласпен жүргізеді. С.Ж. Асфендияров атындағы ҚазҰМУ 80 жылдығының мерей тойында С.Х. Сағантаева – университеттің күміс медалі, А.А. Садыкова – қола медалімен және кафедраның басқа да белсенді оқытушылары университеттің Құрмет грамоталарымен, бағалы сыйлықтармен және алғыс хаттармен бірнеще рет марапатталды.
Кафедра жұмысының негізгі бағыты – болашақ мамандықты игеруге студенттерді дайындау. Осыған орай оқытудың жалпы мақсаты кешенді сипат алмақ. Мұның аумағына негізгі коммуникативтік өзегінен басқа білім және тәрбие беру мақсаттары енеді.
Кафедра оқытушылары ауқымы кең әдістемелік, ғылыми-зерттеу және тәрбие жұмысын, жауапкершілік танытып, орындап келеді.
Жоғарғы медициналық оқу орындарының студенттеріне арналған шет тілдерінен Нұсқалы бағдарлама (С. Тлегенова, С.Сағантаева, А.Садыкова, О.Я. Сулейменова, В.Галиева, 1999ж.), Жоғарғы медициналық оқу орындарының студенттеріне арналған шет тілдерінен Нұсқалы бағдарлама (С. Тлегенова, С.Сағантаева, А.Садыкова, О.Я. Сулейменова, В.Галиева, 2003ж.) жарық көрді.
«Жалпы медицина», «Стоматология», «Қоғамдық денсаулық сақтау», «Мейірбике ісі», «Фармация», «Менеджмент», «Фармацевтикалық өндіріс технологиясы», «Медико-профилактикалық ісі» факультеттерінің 1, 2 курс студенттеріне арналған білім берудің кредиттік технологиясын еңгізу мақсатында кафедра МЖМБС-2006 бойынша ПОӘК жасады.
Жыл сайын күнтізбелік-тақырыптық жоспарлар, студенттерге арналған әдістемелік нұсқаулар, оқытушыларға арналған әдістемелік ұсыныстар, аралық бақылау тесттері, күнтізбелік-тақырыптық жоспардағы тақырыптар бойынша ОСӨЖна арналған тесттік тапсырмалар, қорытынды бақылау тесттері, емтихан билеттері құрастырылады. Сырттай бөлімдегі барлық факультеттің 1, 2 курс студенттеріне, магистранттар мен резиденттерге арналған бағалаулардың белгілері өңделді. Шет тіліне оқыту үрдісінде кафедра оқытушыларының жарыққа шығарған оқу құралдары студенттер кәдесіне жарап-ақ тұр.
Студенттер келесі оқулықтар мен оқу құралдарымен қамтылған:
- Студент-медиктерге арналған неміс тілінің фонетикасын үйрену курсы бойынша әдістемелік құрал (доц. Сулейменова О.Я.) (1993)
- 1 курст Студент-медиктеріне арналған неміс тілі оқу құралы (доц. Сулейменова О.Я., Еленова А.К.) (2005)
- Стоматологтарға арналған ағылшын тілінің оқу құралы (Садыкова А.А., Сагантаева С.Х., Бикташева Г.М.) (2006)
- Студент-фармацевттер мен химик-технологтарға арналған оқу құралы (Садыкова А.А., Сагантаева С.Х., Бикташева Г.М.) (2006)
- Студент-фармацевтерге арналған неміс тілінен өздік жұмысқа арналған оқу құралы (доц. Сулейменова О.Я.) (2008)
Ағымдағы оқу жылында келесі ұсыныстармен оқытудың инновациялық технологияларын оқытуда енгізу актілері алынды:
- доцент О.Я. Сулейменованың «Создание электронного варианта учебного пособия для самостоятельной работы по немецкому языку студентов-фармацевтов в формате pdf-файла».
- аға.оқыт. А.А .Садыкова, аға.оқыт. С.Х .Сагантаева, аға.оқыт Г.М..Бикташева
«Создание электронного варианта учебного по английскому языку для студентов-фармацевтов, химиков-технологов в формате pdf-файла »
- аға.оқыт. А.А. Садыкова, аға.оқыт. Г.М. Бикташева, аға.оқыт. С.Х. Сагантаева «Создание электронного варианта учебного пособия по английскому языку для студентов-стоматологов в формате pdf-файла»
- аға.оқыт. А.К. Еленова «Insert метод в обучении немецкому языку»
- аға.оқыт. А.А .Садыкова., аға.оқыт. С.Х. Сагантаева «Метод использования фоновых знаний»
- аға.оқыт. С.Х.Сагантаева, аға.оқыт. А.А. Садыкова «Вербально-графический метод»
- аға.оқыт. Г.М. Бикташева «Метод тезаурусформирования в обучении инстранному языку»
- аға.оқыт. Г.М. Бикташева «Метод использования фоновых знаний»
2012-2013 оқу жылында pdf форматындағы файлда 2 курс фармацевт және стоматолог студенттеріне арналған электрондық оқу құралын жасады.
Кафедраның аға оқытушылары оқу сабақтарын өткізу сапасын қамтамасыз ету мақсатында шет тілдерін оқыту әдістемесі және тест тапсырмаларын құруда семинар-тренингтер өткізеді, сонымен қатар, ашық сабақтар, СӨЖ өткізуде, оқу журналдарын толтыруда кеңес береді.
Кафедрада барлық оқу-әдістемелік құжаттар бар, барлық мамандықтар бойынша МЖМБС-2006 тілдік емес оқу орындарға арналған Типтік оқу бағдарламасы, 1, 2 курс студенттерінің барлық факультеттерге арналған ПОӘК жасады. Барлық жұмыс бағдарламалары білім берудің кредиттік технологиясының талаптарына сәйкес құрастырылды. ҚазҰМУ-ң медициналық білім берудің жаңа үлгісіне сәйкес, пәннің мақсат және оқытудың міндеттері, сонымен қатар қорытынды нәтижелері коммуникативті және кәсіби сөйлесу регистрінде тілдік құзыреттілікті қалыптастыруды болжайды, яғни келесі құзыреттілік компоненттерін қалыптастыру: білім, тәжірибелік дағдылар, коммуникативтік құзырет, құқықтық құзырет, өзіндік даму.
Кафедра қызметкерлерімен үлкен ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізіледі. Кафедрада медициналық жоғарғы оқу орынында шет тілдерінде оқытудың лингвистикалық, әдістемелік және педагогикалық аспектілері бойынша 2006-2007 оқу жылында 17 ғылыми мақалалар, 2007-2008 – 12 ғылыми мақалалар, 2008-2009 оқу жылында 14 ғылыми мақалалар, 2009-2010 ж. 18, 2010-2013 – 46 ғылыми мақалалар баспаға шығарылды. Кафедра оқытушылары халықаралық және республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция жұмыстарына белсенді түрде қатысты: «Қазіргі заманғы қоғамдық-гуманитарлы ғылымдардың актаулды мәселелрі: Іздену және шешу жолдары» атты II Республикалы ғылыми-тәжірибелі конференция, «Жоғарғы оқу орындарындағы (ҚазҰМУ) қоғамдық-гуманитарлық пәндердің кафедраларда білім алу процесін жетілдіру», «Жоғарғы оқу орындарындағы қоғамдық-гуманитарлық пәндерді оқытудық актуалды мәселелері» атты Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция, «Жоғарғы білім беру жүйесіндегі инновациялық технология» (Алматы үздіксіз білім беру университеті) атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция, «Медицина білімі мемлекеттік тіл аясында» (С.Д. Асфендиярова атындағы ҚазҰМУ) Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция.
Оқытушылар студенттермен бірге СҒЗЖ қатысуда белсенді жұмыс атқарады.
Кафедрада студенттердің ғылыми үйірмесі жұмыс істейді. СҒҮ қатысушылар оқытушылармен бірге өздері оқитын шет тілінде ғылыми мақалаларды, пікірлерді, аннотацияларды, резюмелерді және т.б. аударады. СҒҮ отырысында студенттер баяндама жасайды. 2006-2010 оқу жылдары СҒҮ қатысушылар өздері оқитын шет тілінде 40тан аса реферат дайындады. Кафедрада «Атақты дәрігер ғалымдар», «Қазіргі заманғы медицинаның актуалды мәселелері», «Экология және Валеология» және т.б. тақырыптары бойынша студенттік конференция өтті. Студенттер жыл сайын оқытушылардың басшылығымен дайындаған баяндамаларымен шығып, жалпыуниверситеттік ғылыми конференцияларда жүлделі орындарды иеленеді. Аталған баяндамалар конференция құжаттар жинағында басылып шықты.
Жыл сайын оқытушылар Абылай хан атындағы ҚазХҚжӘТУ қайта дайындау және Біліктілікті жоғарлату институтында шет тілін оқыту әдістемесі және инновациялық технология бойынша оқып, БЖК өтеді. Оқытушылар келесі тақырыптар бойынша курстан өтті: «Шет тілдерін оқытудағы халықаралық стандарт. Жаңа нұсқалық бағдарламалар», «Шет тілдерін оқытудағы инновациялық технологиялар. Мультимедиялық бағдарламалар», «Инновациялы оқу әдістемесі, жобалы технология әдісі», «Глобальды симуляция әдісі рольдік ойын түрі сияқты», «Ғылыми зерттеу методологиясы», «Шет тілдің мәдениеті және шет тілдерін оқыту», «Шет тілдерін оқытудағы қазіргі заманғы интерактивті әдіс».
ҚазҰМУ көлемінде ішкі бақылауына сәйкес кафедраның болашақ жоспары кафедра ішкі бақылау жұмыстары жүргізіледі, оқытушылар ашық сабақтарда тәжірибелерімен алмасады. Барлық оқытушылар ҚазҰМУ базасында информатикадан, психологиядан және қазақ тілінен специализация өтті.
Кафедра оқытушылары олимпиада, дөңгелек үстел, пікірталас ұйымдастыру, кездесулер, факультативті сабақтар, брифингтер, кураторлық сағаттар және т.б. үлкен тәрбие жұмыстарын жүргізеді. Тәрбие жұмыстары келесі бағытта жүргізіледі:
- Патриоттық және интернационалдық
- Рухани-өнегелі
- Хұқықтық тәрбие
- Салауатты өмір салтын насихаттау.
Кафедрада мемлекеттік тілге ерекше көңіл бөледі. «Тілдің үштұғырлылығы» мәдени жобасын және ҚазҰМУ-да құрастырылған үш тілде оқыту концепциясын іске асыру мақсатында шет тілдер кафедрасы және мемлекеттік тілді дамыту бөлімімен бірлесе отырып, барлық факультеттерінің 1, 2 курс студенттері арасында «Тілдарын» олимпиадасын өткізеді (Жауаптылар:кафедра меңгерушісі, доцент Сулейменова О.Я., кафедра оқу ісінің меңгерушісі, аға оқыт. Садыкова А.А.). Ректорат өкілдері, тәрбие бөлімінен, тіл дайындау орталығы мен жалпыбілімберу пәндерінің департаментінен қатысып, сөз сөйлейді.
Осы мақсатпен «Менің елім-Менің жерім», «Ана тілің-арың бұл», «My motherland is Kazakhstan» тақырыптары бойынша кездесулер, факультативті сабақтар, дөңгелек үстелдер өткізілді.
Кафедрада атақты дәрігер ғалымдар, қызықты адамдармен, әртүрлі білім бағдарламаларының өкілдерімен кездесулер дәстүрге айналды, ерекше студенттердің есінде қалған ДААД, Study inn халықаралық ұйымдардың, Гете атындағы Институттың, «Сорос Қазақстан» фондының өкілдерімен, Кениядан келген профессордың СПИДке қарсы күресу мәселелері жайында өткізген тренингі, шет елде оқу мәселелері бойынша Америка елшілігінің өкілімен, орталық халықаралық «Болашақ» бағдарламасының менеджерімен, Германиядағы DAAD білім алу бағдарламасының өкілімен, Президенттік бағдарлама бойынша оқитын Канададан, Америкадан, Жапониядан келген степендиаттармен кездесулер. Қонақтар ағылшын, неміс, француз және жапон тілдерінде сөз сөйледі.
«Ұлыбританияна білесіз бе?», «Оқылатын елідің тілінің дәстүрлері мен әдет ғұрыптары», «Германия жайында білесіз бе?», «Deutsch im Herzen» конкурстары оқу сабақтарын органикалы түрде жалғастыру жоспарланады және шет тілдер сабағынан алған іскерліктер мен дағдылар практикада орындалады.
Оксфорд, Кэмбридж, Сорбонна сияқты атақты европалық университеттердің тарихы жайында «Европаның атақты университеттері», «Welcome to Great Britain» атты ашық факультативті сабақтарда айтылған.
Кафедрада «Ойшыл, поэт-ақын-драматург – Ф.Шиллер мен Гете», «Әлемдік аңыздар», «О.Уайлд шығармаларындағы символизм», «Дж.Н.Г. Байрон шығармаларында романтизм» атты ағылшын және неміс тілдеріндегі әдеби кештерді өткізу дәстүрге айналды.
Шет тілдерінде тренинг, пікірталас, дебат түрінде өткізілген «New generation of medical students», «New educational programmes», «The Leader of the 21st century», «Learning official and international languages» атты іс шаралар студенттерің қызығушылығын тудырады. Кафедрада жыл сайын шет тілдерінде өтетеін ән байқауына студенттер мен оқытушылар жыл бойы үнемі дайындық үстінде болады. Әндер ағылшын, неміс, француз, жапон, түрік және т.б. тілдерде айтылады.
Жыл сайын кафедра оқытушылары фармацевтика және жалпы медицина факультетінің 1, 2 курс студенттеріне кураторлық қызмет атқарады. Әр кураторда өздерінің жеке жұмыс жоспарлары бар, өз топтарымен сабақ үлгерімдері мен қатысулары жайында, жатақханада тұрудың нормалары мен ережелері жайында әңгіме жүргізеді, сонымен қатар жатақханада кезекшілік қызметтерін атқарады.
Студенттермен ҚазҰМУ тарихи музейіне, Республикалық музейге, театрлар мен кинотеатрларға барады, сенбіліктерге қатысады және қоғамдық пайдалы жұмыстармен айналысады.
Үлкен танымдық мағыналы тәрбиелік мәні бар іс шаралар мемлекеттік және шет тілінде өткізіледі, студенттердің ой-өрісін, шығармашылық қабілеттерін кеңейтеді және шет тілдерін үйрену мотивациясын жоғарлатады.